Zeynep İNAK

Zeynep İNAK

adaaktuel _z@hotmail. com

Zehra Kosova ve tütün işçileri

Kuşadası Belediyesi’nin son dönemde yapmış olduğu bazı işleri beğeniyorum.

Bunları sırasıyla yazmam gerekirse; Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü kurulması, şehir içindeki tabelalara standartlar getirilmesi, ilk kadın sendikacı Zehra Kosova’nın isminin bir parka verilmesi.

Bunlar güzel ve anlamlı işler.

Özellikle ilk kadın sendikacı “Zehra Kosova” isminin halen yapımı süren bir parka verilmesi içimize sindi.

Kuşadası’nda, Yunanistan’dan mübadele ile gelenlerin büyük bölümü orada edindikleri tütün üreticiliği tecrübesini Anadolu’ya taşımayı ihmal etmedi.

Bir zamanlar Kuşadası’nın tek geçim kaynağının tütün üreticiliği olmasının nedeni de mübadele ile gelen Türk köylüleridir.

Zehra Kosova da tütün işçilerini örgütleyen ilk kadın sendikacıdır.

Hayatının tamamına yakını tütün işçileri arasında geçmiştir.

İşte bu yüzden, Kuşadası’nda Kadınlar Denizi’nde bir parka “Zehra Kosova” isminin verilmesini çok önemsedim.

Ulusal bazda haber olacak bir gelişme olarak buluyorum.

Her ne kadar Kuşadası’nda tütün tarlası kalmasa da, yerinde çok katlı binalar dikili olsa da, Zehra Kosova isminin yaşatılması adına, Kuşadası’na çok yakıştığını düşünüyorum.

Bu arada sevgili Şükran Günay’ın Kuşadası Yavansu Karaova’daki tütün tarlalarında geçen anılarını da okuyorum, son günlerde.

Sevgili Günay, “Korkma Kızım Silahımız Var” başlığı altında ne güzel anlatmış tütün tarlalarını.

Çardakların altında dinlenilen, hoş beş edilen güzel anları ne güzel de betimlemiş.

Soğuk ayran içerek dinlenen işçilerin figürlerinin Kuşadası ile özdeşleştiğini düşünüyorum.

Ne yazık ki Kuşadası’nda o günleri hatırlatacak tek heykel ve sanatsal bir figür bulunmuyor.

Komşu ilçe Söke’ye gidin, her yer pamuk işçilerinin figürleri ile dolu.

Kuşadası, tütün üreticiliğini bıraksa da, bir zamanlar tek geçim kaynağı olan tütün işçiliğini hatırlamalı ve şehrin bazı yerlerine tütün işçilerinin figürlerini nakşetmeli.

Zehra Kosova isminin yaşatıldığı kadar, tütün işçiliğinin de yaşatılması gerektiğini düşünüyorum.

İlk kadın sendikacımız Zehra Kosova’ya bir kez daha selam olsun.

Emeklerine, mücadelesine sonsuz saygı ile.

 Zehra Kosova Kimdir?

1910 yılında Kavala'da doğdu. Tütüncü bir ailenin kızı olan Kosova 1923 Mübadelesi ile Türkiye'ye geldi. Tokat'a yerleştirilen ailesiyle birlikte tütün mağazalarında çalıştı.

1930'da İstanbul'a ağabeyi yanına gelen Kosova, tütün depolarında çalışmayı sürdürdü. Bu yıllarda tütün işçileri arasında örgütlenen Türkiye Komünist Partisi'ne (TKP) girdi ve 1934'te parti tarafından Moskova'daki Doğu Halkları Emekçi Üniversitesi'ne (KUTV)gönderildi. Moskova'da yaşadığı sırada tanıştığı Mustafa İskender ile evlendi.

1946'da Şefik Hüsnü'nin kurduğu Türkiye Sosyalist Emekçi ve Köylü Partisi'nde görev aldı. 1951'de TKP Tevkifatı'nda tutuklandı.

1954'te ise Vatan Partisi tutuklamaları sırasında cezaevinde 16 ay yattı. 18 Ağustos 2001 tarihinde vefat etti.