2026 Birleşmiş Milletler İklim Zirvesi (COP31) için süren uzun pazarlıklar sonuç verdi. Avustralya’nın adaylıktan çekilip Türkiye’yi destekleme kararı almasıyla, COP31’in Antalya’da yapılması için uzlaşma sağlandı.

Ancak süreç, COP tarihinin en sıra dışı anlaşmalarından birine sahne oldu: Zirvenin ev sahipliğini Türkiye yapacak ancak başkanlığı Avustralya üstlenecek.

Avustralya çekildi, başkanlık karşılığında Türkiye’yi destekledi

Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) kurallarına göre COP31’in ev sahibi, Batı Avrupa ve Diğerleri Grubu (WEOG) içinden oybirliğiyle belirlenmeliydi. Türkiye ve Avustralya aylardır yarış halindeydi ve iki ülke de geri adım atmıyordu.

COP30’un düzenlendiği Brezilya’nın Belém kentindeki görüşmelerde Avustralya, Türkiye’nin ev sahipliğini kabul etti, karşılığında zirve başkanı olarak kendi İklim Bakanı Chris Bowen’ın atanmasını talep etti. Taraflar bu formülde anlaştı.

Bu durum gözlemciler için şaşırtıcı oldu çünkü bir COP başkanının ev sahibi ülkeden olmaması son derece istisnai kabul ediliyor.

Albanese: “Olağanüstü bir sonuç”

Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, ABC’ye yaptığı açıklamada uzlaşmayı “olağanüstü bir sonuç” olarak tanımladı ve Pasifik’in kaygılarının “zirvenin merkezinde” olacağını söyledi.

Ancak Pasifik ülkeleri biraz farklı düşünüyor.

Papua Yeni Gine Dışişleri Bakanı Justin Tkatchenko, “Mutlu değiliz, hayal kırıklığına uğradık” açıklamasını yaptı. Solomon Adaları lideri Jeremiah Manele ise Avustralya’nın ev sahipliği yapamamasını “üzücü” bulduğunu söyledi.

Bonn ihtimali ve “BM için utanç” endişesi

Uzlaşma sağlanmasaydı zirve, UNFCCC’nin merkezi olan Almanya’nın Bonn kentinde yapılacaktı. COP delegeleri haftalardır süren çıkmazın BM için “utanç verici” bir durum yarattığını ve müzakerelere gölge düşürdüğünü söylüyordu.

COP30’daki görüşmelerle bu çıkmaz aşılmış oldu.

Antalya ev sahibi, Pasifik’te ön-COP toplantısı yapılacak

Uzlaşmanın bir parçası olarak:

• Ana zirve Antalya’da düzenlenecek,
• Ön-COP toplantısı bir Pasifik ada ülkesinde yapılacak,
• Chris Bowen COP31 müzakerelerinin başkanı olacak,
• Türkiye ise zirvenin organizasyon, lojistik ve ev sahipliği başkanlığını yürütecek.

Bowen, başkanlığın ev sahibi ülkeden farklı bir isimde olmasının sorun yaratmayacağını savunarak, “Müzakereleri yönetmek, taslak metin hazırlamak, eş-fasilitatör atamak… COP başkanının tüm yetkilerine sahip olacağım” dedi.

Türkiye’nin 2026 iddiası: “2021’de çekilmiştik, sıra bizde”

Türkiye, COP31’i Antalya’da düzenleme isteğini, 2021’de COP26’nın Glasgow’a verilmesi için geçici olarak çekilmiş olmasına dayandırıyordu. Ankara, bunun kendisine “haklı bir öncelik” sağladığını savunuyordu.

Tasarı, COP30’da bulunan 190’dan fazla ülke tarafından onaylanmak zorunda. Ancak varılan uzlaşmanın zorluğu göz önünde bulundurulduğunda, herhangi bir itiraz beklenmiyor.

Kaynak: https://medyascope.tv