Avrupa Parlamentosu, yasadışı kereste ticareti gibi çevre suçlarına yönelik 10 yıla kadar hapisle sonuçlanabilecek daha sert cezaları onayladı.

Parlamento raportörü Antonius Manders, "Yeni çevre suçlarının önlenmesi için uyumlaştırılmış ve caydırıcı yaptırımlarla Avrupa Birliği (AB) düzeyinde sınır ötesi suçlarla mücadele etmenin zamanı geldi. Bu anlaşma uyarınca çevreyi kirletenler bedelini ödeyecek" dedi.

AB'nin 27 üye ülkesi için geçerli olan mevzuat, su kaynaklarının yasadışı tüketilmesi, AB kimyasallar yasasının ciddi ihlalleri, gemilerin neden olduğu kirlilik ve büyük ölçekli orman yangınları ya da hava, su ve toprağın yaygın kirlenmesi sonucu ekosistemlerin tahrip edilmesi gibi suçları hedef alıyor.

ŞİRKETLER DE YARGILANACAK

Manders, 2008 tarihli bir AB direktifini güncelleyen yeni mevzuatın, kirlilikten sorumlu bir şirkette yönetici pozisyonunda bulunan kişilerin yanı sıra, işletmenin kendisinin de yargılanabileceğini söyledi.

Bireyler ve şirket temsilcileri tarafından işlenen çevre suçları, zararın ne kadar uzun süreli, şiddetli veya geri döndürülebilir olduğuna bağlı olarak sekiz yıla kadar hapis ile cezalandırılabilecek.

Bir kişinin ölümüne neden olan suçlar 10 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilir.

Ayrıca suçluların, zarar görmüş bir çevrenin rehabilitasyonuna yardımcı olmaları ve tazminat ödemeleri gerekecek.

Şirketler için para cezaları dünya çapındaki yıllık cirolarının yüzde 5'ine ya da alternatif olarak 40 milyon Euro'ya kadar çıkabilecek.

Yeni direktif, 499 lehte, 100 aleyhte ve 23 çekimser oyla kabul edildi ve AB Resmi Gazetesinde yayınlandıktan sonra yürürlüğe girecek. Üye devletlerin kuralları kendi ulusal hukuk sistemlerine dahil etmeleri için iki yılları olacak.

Strazburg merkezli parlamentonun Yeşiller üyesi Marie Toussaint, yaptığı açıklamada, AB'nin çevre suçlarıyla mücadelede dünyanın en iddialı mevzuatlarından birini kabul ettiğini ancak bunun yeterince ileri gitmediğini söyledi.

Toussaint, "Konsey'in ciroya dayalı oransal bir miktar yerine şirketler için sabit bir miktar getirmeyi başarması üzücü. Bu, bir şirketin mali durumunu hiç dikkate almayan absürd durumlara yol açacaktır" diye konuştu.

Belçika'da ekokırım yasası kabul edldi

Belçika Federal Parlamentosu 22 Şubat 2024 tarihinde tamamen yenilenen Ceza Kanununu onayladı. Bu Kanunla Federal Parlamento ise Avrupa Birliğinde ekokırım suçunun ilk kez hem ulusal hem de uluslararası alanda suç olarak tanındı. Ekokırım Yasası, doğaya karşı işlenen ciddi, büyük ölçekli ve geri dönüşü olmayan suçların 20 yıl hapis ve 1.6 milyon Euro para cezası ile cezalandırılmasını mümkün kılıyor. Bu yasa Belçika’nın iç hukukunu Avrupa Birliği’nin revize edilmiş Çevre Suçları Direktifi ile uyumlu hale getiriyor ve bunu yapan ilk Avrupa Birliği üyesi devlet olmasını sağlıyor.¹

Ulusal düzeyde, büyük petrol sızıntıları gibi çok ciddi çevresel bozulma vakalarını önlemeyi ve cezalandırmayı amaçlayan yeni ekokırım yasası, karar verme yetkisine sahip, önemli pozisyonlardaki kişilere ve şirketlere uygulanacak. Kişiler 20 yıla kadar hapis cezasına, şirketler ise 1.6 milyon Euro’ya kadar para cezasına çarptırılabilecek. 

Belçika’nın federal monarşisi içinde, yerel çevre mevzuatı öncelikle üç bölgesel yönetim olan Flaman Bölgesi, Valonya ve Brüksel’in sorumluluğunda. Bu yeni yasanın kapsamı, Kuzey Denizi ve nükleer atık yönetimi dahil olmak üzere federal hükümetin yetki alanına giren alanlarla sınırlı. Stop Ecocide Belgium Direktörü Patricia Willocq, yine de yeni tasarının sınırlı yerel kapsamının, gelişmenin önemini göz ardı etmek için bir neden olmadığını söylüyor ve ekliyor

“Bu çabanın Federal ve Bölgesel çevre ceza yasaları arasındaki farklılıkları önemli ölçüde azaltacağını tahmin ediyoruz. Belçika AB dönem başkanlığını yürüttüğü için, bu direktif bölgeleri kendi yetki alanlarında üzerlerine düşeni yapmaya teşvik edecektir.”.

Ayrıca Belçika, 2021 yılında Stop Ecocide Foundation tarafından toplanan Bağımsız Uzman Paneli (IEP) tarafından ceza kanununda önerilen uzlaşı tanımına dayanarak ekokırımı uluslararası bir suç olarak tanıyan ilk Avrupa Birliği ülkesi oldu.

Daha önce soykırım, insanlığa karşı suçlar, savaş suçları ve saldırı suçunu tanıyan ülke, şimdi de uluslararası hukuk kapsamında, ekokırımı beşinci bir suç olarak tanıyarak ceza kanununa doğa merkezli bir unsur ekledi.

Stop Ecocide International CEO’su ve ortak kurucularında JOJO Mehta konu hakkında şunları söyledi:

“Belçika bugün sadece ulusal düzeyde değil, toplumdaki en güçlüler kitlesel ölçekte çevresel yıkımla sonuçlanan kararlar aldığında daha savunmasız hale gelen ve geçim kaynakları doğrudan tehdit altında olan hepimiz adına güçlü bir liderlik sergiledi.

Şu anda her düzeyde ekokırım yasası tartışması etrafında büyüyen gerçek bir ivme var. Geçtiğimiz yıl Hollanda, İskoçya, Meksika, Brezilya, İngiltere, İtalya ve İspanya dahil olmak üzere, yeni yerel ekokırım suçları oluşturma yönünde somut adımlar atan devletlerin sayısının arttığını gördük.

Belçika’nın öncülük ettiği gibi önde gelen sesler sayesinde uluslararası alanda, özellikle de geçtiğimiz Kasım ayında AB’nin gözden geçirilmiş çevre suçları direktifine ekokırım düzeyinde suçların dahil edilmesi konusunda varılan anlaşmanın ardından Avrupa’da somut ilerlemeler kaydedilmektedir. 

Yakın gelecekte ekokırım suçunun uluslararası alanda tanındığını göreceğimizden hiç şüphem yok.”²

Kaynak: www.ntv.com.tr,  https://dogadernegi.org