Kömür karbon etkisi en yoğun fosil yakıt. Küresel ısınmadaki artışı Paris Anlaşması’nda hedeflenen 1,5°C ile sınırlı tutabilmek için gereken emisyon azaltım hedeflerine ulaşmada kömür kullanımının kademeli azaltılması ve tamamen durdurulması kilit önem taşıyor. Türkiye’nin kendisine çizdiği karbon yoğun enerji haritası, yenilenebilir enerji teknolojilerinin yaygınlaştırılması için Paris’te benimsenen üst düzey siyasi irade ile çelişiyor.
Türkiye'nin 30 Eylül 2015 tarihli Ulusal Katkı Niyeti’ne (INDC) göre, mevcut politikalar devam ettirildiği takdirde, toplam emisyonlar 2030 yılına kadar 1.175 Mt CO2e'ye yükselecek. Bir diğer deyişle, Türkiye 2013 değerlerine kıyasla %155’ten fazla bir artış ile karşı karşıya kalacak.
Ulusal Katkı Niyeti’nde ortaya konan referans senaryoda (BAU) belirtilen %21’lik artıştan azaltım hedefine ulaşılsa bile (emisyonları 2030’da 929 MtCO2e seviyesinde tutmak), artış hala başlangıç değerinin iki katından fazla olacak.
Türkiye'nin enerji üretiminde kömüre odaklanma stratejisi, belirlenen düşük ve yetersiz emisyon azaltım hedefinin ve iki derecenin altında kalma çabasına karşı takındığı göstermelik sorumluluk duygusunun temel nedeni olabilir.
Kömürün sağlığa etkisi
Fosil yakıtlardan kaynaklanan küresel hava kirliliği maliyeti günde 8 milyar ABD Doları’na ya da dünya GSYİH'sinin yaklaşık %3,3'üne ulaştı. Hava kirliliğinin insan sağlığı üzerinde birçok olumsuz etkileri var: Solunum yolu enfeksiyonlarına karşı savunmasızlık, alerjik solunum sistemi hastalıklarında ve Kronik Obstrüktif Akciğer hastalığında şiddetlenme, gözlerde tahriş, solunum sistemi kanserleri, solunum ve dolaşım sistemi hastalıklarının görülme sıklığında ve ölüm oranlarında artış. Uluslararası Kanser Araştırmaları Kurumu (IARC), açık hava kirliliğini insanlarda kanserin önde gelen nedenleri arasında gösteriyor.
Kömür santralleri, Türkiye'de hava kirliliğine önemli derecede arttıran ve günümüzün en önemli halk sağlığı tehditlerinden biridir. Açık hava kirliliğine maruz kalma, daha yüksek solunum ve kardiyovasküler hastalık oranları dahil olmak üzere bir dizi sağlık etkisiyle bağlantılıdır. Türkiye'de fosil yakıtla ilgili hava kirliliğine atfedilen etkinin toplam tahmini maliyeti 14 ila 30 milyar ABD Doları arasındadır. Bu maliyetler Türkiye ekonomisinin maruz kaldığı bedelleri yansıtıyor ve temelde Türkiye'de en çok görülen iki önemli kronik hastalık grubu olan solunum ve kardiyovasküler hastalıklarla ilişkili. Bu sağlık faturası, vatandaşlar, ulusal sağlık bütçesi ve verimlilik kayıpları nedeniyle genelde ülke ekonomisi tarafından ödeniyor. Bu sorunla ilişkili toplam erken ölüm sayısının 28.000 ile 58.000 arasında olduğu tahmin ediliyor.
Türkiye'deki kömürlü termik santrallerden kaynaklanan emisyonlar, çevre kirliliğine dayalı hastalık yükünü önemli ölçüde arttırıyor. Türkiye'de fosil yakıtların neden olduğu hava kirliliğine atfedilen etkinin toplam tahmini maliyetinin 14 ila 30 milyar ABD doları arasında; toplam erken ölüm sayısının ise 28.000 ile 58.000 arasında olduğu tahmin ediliyor.