Elektrik zamları için EMO İstanbul Şubesi'nin basın açıklaması

31 Aralık akşamı elektriğe gelen zamlar, Elektrik Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi tarafından yapılan basın açıklaması ile eleştirildi. Basın açıklaması tam metni aşağıdadır.

Elektrik zamları için EMO İstanbul Şubesi'nin basın açıklaması

EPDK tarafından her yıl Ocak-Mart, Nisan-Haziran, Temmuz-Eylül, Ekim-Aralık aylarını kapsayacak şekilde dört defa açıklanan faturalandırmaya esas elektrik tarifeleri, 2021 yılında en son 30 Haziran 2021`de yayınlanmış, sonrasında beklenen 1 Ekim-30 Aralık 2021 arası uygulanacak tarifenin de zamlı olacağı duyumu ile oluşan tepkiler üzerine söz konusu döneme ait yeni tarife açıklanmamıştı.

Ancak, elektrik tarifeleri açıklanmamasına karşın dünyada doğalgaz fiyatlarının olağanüstü arttığı bahanesi ile Ekim ayı başında ve devamında Kasım ayı başında elektrik üretiminde ve sanayide kullanılan doğalgaz fiyatlarına yüzde 50 oranında zam yapılması ile birlikte doğalgaz fiyatları 2021 Ocak ayından itibaren dokuz defa zam görmüş ve Sm3`ü 1,42840 liradan Ekim ayında 2,724350 liraya, Kasım ayı başında yapılan yüzde 48 lik zamla 4 liraya çıkarılmıştı.

Açıklanmayan Ekim-Aralık 2021 tarifesinin ardından, kademeli tarife için çalışma yapıldığı duyumları gelmeye başlamış ama hiçbir resmi açıklama yapılmamıştı. Bu arada kademeli tarife uygulaması üzerine basına yaptığımız açıklamalarda alt sınırın önemli olduğunu ve 4 kişilik bir aile için en az 200 kWh/ay olması gerektiğini, kalabalık ailelerin dikkate alınarak ona göre belirlemelerin yapılması gerektiğini belirtmiştik. 

EPDK`dan beklenen açıklama nihayet 31 Aralık 2021 akşamı yapılmıştır. Yapılan bu açıklama ile Ocak-Mart 2022 aylarına ait tarifede elektriğe yapılan zamlar da belli olmuştur. Buna göre en başta Meskenler, Sanayi, Ticarethane ve Tarımsal Sulama olmak üzere bütün tüketim grupları enerji bedeline yaklaşık % 120 ile %185 arasında değişen, dağıtım bedeline ise yaklaşık %25 oranında olmak üzere çok yüksek oranda zam yapılmıştır. Meskenlerde uygulanacağı bildirilen kademeli tarife günlük 5 kWh`le sınırlanmış ve bunun üzerindeki tüketimler için toplamda % 125 yani Temmuz-Aralık 2021 aylarında uygulanan  tarifeye göre 2,25 kat zam yapılmıştır. Bu durumu aşağıdaki tablo ile daha açık bir şekilde gösterelim.

 

 Tablo 1

1.07-31.12.2021
Tarifesi

01.01- 31.03.2022
Tarifesi

 

 

GURUPLAR

Enerji Bedeli
(krş)

Dağıtım Bedeli
(krş)

Enerji Bedeli
(krş)

Dağıtım Bedeli
(krş)

Enerji Bedeli
%

Dağıtım Bedeli
%

Sanayi

64,8683

20,0024

166,9128

24,8584

157,31%

24,28%

Ticarethane

70,6347

27,1075

189,0181

33,6884

167,60%

24,28%

Mesken

47,4253

26,512

 

 

 

 

1.Kad. 5 kWh/gün ve altı

 

 

79,4622

32,9483

67,55%

24,28%

2.Kad. 5 kWh/gün üstü

 

 

134,8829

32,9483

184,41%

24,28%

Tarımsal Sulama

63,7518

22,2737

139,8998

27,6811

119,44%

24,28%

Şehit, Gazi aileleri

17,4572

17,9812

31,2641

22,3466

79,09%

24,28%

Aydınlatma

64,6942

25,963

174,2104

32,2661

169,28%

24,28%

Genel Aydınlatma

42,9996

25,963

138,2130

32,2661

221,43%

24,28%

 

 

 

 

 

 

 

Temmuz 2021 tarifesi ile Ocak 2022 tarifesi arasındaki zam hiçbir gerekçeyle izah edilebilir değildir. Sonbahar aylarında yaşanan Türk lirasındaki büyük değer kaybı (devalüasyon) ile birlikte, piyasada oluşan diğer büyük zamlar ve iş hayatının durma noktasına gelmişti. Tüm hayatın en temel gereksinimi olan elektriğe yapılan elektrik zammı hayatımızı tümü ile yaşanmaz, kış ortasında ayazda bırakacak bir hale getirmiştir.

Kademelendirme de kullanılmasını önerdiğimiz 4 kişilik bir aile için 200 kWh alt sınırın 150 kWh`a çekilmesi zam oranını çok daha büyüttüğü gibi, ayrıca hanede bulunan insan sayısı dikkate alınmadan günlük 5 kWh sınırı baz alındığı için de kalabalık olan yoksul hanelerin üstüne çökülmüş olacaktır, yani kaş yapayım derken doğrudan göz çıkarılmıştır.

Dört kişilik bir ailenin aylık 200 kWh tüketimi için karşılaştırmalı bir tablo ile durumun vahametini görelim.

 

Tablo 2

Tüketim
miktarı
kWh

1.07.2021

 

1.01.2022
1. Kademe

 

1.01.2022
2. Kademe

 

Enerji bedeli

 

0,4743

 

0,7946

68%

1,3488

184%

Dağıtım bedeli

 

0,2651

 

0,3295

24%

0,3295

24%

Enerji tük. Bedeli

 

0,7394

 

1,1241

 

1,6783

 

Enerji fonu %0.7

 

0,0033

 

0,0000

 

0,0000

 

TRT Payı %2

 

0,0095

 

0,0000

 

0,0000

 

BTV %5

 

0,0237

 

0,0397

 

0,0674

 

KDV Matrahı

 

0,7759

 

1,1638

 

1,7458

 

KDV %18

 

0,1397

 

0,2095

 

0,3142

 

Toplam Fatura bed.

1

0,9156

 

1,3733

 

2,0600

 

 

150

137,3517

 

206,0000

50%

 

 

 

artan 50

       

103,0000

 

 

 200

183,1356

 

 

 

309,0000

68,75%

               

 

Tablodan da görüleceği üzere, asgari ücrete yüzde elli zam yapmakla övünen iktidar, elektriğe sadece bu dilim için yüzde yetmiş zam yapmıştır. Yani kaşıkla verdiğini kepçe ile almıştır. İşçilerin, emekçilerin, memurların, emeklilerin, kısacası dar ve sabit gelirlilerinin hayatını karartacak bir zam yapılmıştır.

Zamlar bununla da kalmıyor. Sanayi kesiminin kullandığı doğalgaza ayrıca yapılan yüzde elli zam da zaten pahalı olan ürünlerin fiyatlarını daha da arttırarak, zamları katmerli hale getirmektedir.

Doğalgaz ve ithal kömüre gelen aşırı fiyat artışlarını karşılamak için yapıldığı söyleniyor. EPİAŞ Raporlama sitesinden izlediğimiz elektrik üretim fiyatları son aylarda aşırı artmasına rağmen, yıl ortalaması esas alındığında Piyasa Takas Fiyatı yani PTF, yani özel sektörün %80‘ine sahip olduğu piyasada oluşan fiyatlarla enerji bedelinin 50,8 krş/kWh olduğu görülmektedir. Yani, Tablo 1‘de görüleceği üzere fahiş bir fiyat farkı ve zam uygulanmıştır.  

Cumhuriyet tarihinin en fahiş zamlarını yapan AKP-MHP SARAY iktidarı istifa.

Zamları kabul etmiyoruz, zamlar geri alınsın.

Elektrikte KDV %1 olsun veya hiç alınmasın.

Hep söylediğimiz gibi elektrik en temel insan hakkıdır, ticaret konusu yapılamaz. 

Elektrik üretimi, dağıtımı derhal kamulaştırılmalı, kamusal özerk bir yönetim erki tarafından TEK elden yönetilmelidir.