Her yıl binlerce su kuşunun geldiği Bafa Gölü ÖKA (Önemli Kuş Alanı) olup, barındırdığı su kuşu sayısı nedeniyle de Ramsar Kriterleri'ni yerine getirmektedir.
Bu kuşlardan birisi de genellikle gölleri ve kışın iyi korunaklı koyları tercih eden kuğulardır.
Kuğu Gölü Balesi'nin balerinleri gibi ince uzun boyunlarını zarif bir şekilde kıvırarak süzülen dokuz kuğu, Bafa Gölü’nün durgun sularında görsel bir şenlik oluşturdu.
Üçünün yetişkin, altısının yavru olduğu gözlenen kuğuların son yıllarda İzmir Kuş Cennetinde de üredikleri bilinmektedir.
Bafa’daki yavruların da, uzun mesafe uçuşu yapamadıklarından burada üremiş olabileceği tahmin edilmektedir.
Geçtiğimiz yıllarda Bafa Gölü’nün içindeki adalarda, ilk kez tepeli pelikanların üreme yaptıklarını Ege Üniversitesi’nden bilim danışmanımız Doç. Dr. Ortaç Onmuş’la birlikte tespit etmiştik.
Bafa Gölü kuşlar için çok önemli bir sulak alandır. Aynı zamanda kuş gözlem turizminin en iyi yapılabileceği göllerin başında gelmektedir. Burada nesli tehlike altında bulunan kuşlardan önemli yırtıcılara kadar nadir kuş türlerini görmek mümkündür.
Şu anda gölü mesken edinen kuğular da bunlardan biridir.
60’lı yıllarda Kuşadası’na yerleşen ve Bafa Gölü’ne aşık olup buranın korunması için mücadele eden ve kuş gözlem turizminin gelişmesi için gayret gösteren İngiliz vatandaşı Rosemary BALDWİN’in en büyük uğraşı, o yıllarda bir kuş gözlem kulesinin inşa edilmesiydi. Planını kendisinin çizdiği kuş gözlem kulesini hayata geçiremeden vefat etmiş ve vasiyeti gereği İtalya’da yakılarak külleri Türkiye’ye getirilmiş, yakın arkadaşları tarafından gölün en derin yerinde önce külleri, sonra da adını taşıyan rengarenk güller gölün sularına serpilmişti.
Yıllar sonra, Orman ve Su İşleri Bakanlığı 4. Bölge Aydın İl Şube Müdürlüğü tarafından, kuş gözlem turizminin yaygınlaşması için, göl kıyısında kuş gözlem kuleleri ve seyir terasları yaptırılmıştır. Göle gerek grup olarak gerekse bireysel kuş gözlemcileri gelerek, kuş gözlemi yapmaktadır.
Bafa Gölü’nde kuş gözlem turizminin gelişmesi hem kuşların korunmasını sağlayacak, hem de yöre insanlarının ekonomisine katkısı olacaktır.