Herodot’un, Strabon’un büyük methiyeler düzdüğü, Evliya Çelebi’nin “Dağlarından yağ, ovalarından bal akar” dediği Aydın coğrafyası, doğal ve kültürel kaynak değerleri açısından önemli zenginlikleri barındırmaktadır.
.jpg)
Güneyinde olağanüstü kaya şekilleriyle eşsiz doğal peyzajına sahip Latmos (Beşparmak) ve Madran Dağları, kuzeyinde ise dantela gibi kıvrımlarla işlenmiş kızıl renge dönen dağları.
Aydın’dan Kuyucak’a kadar uzanan yol boyunca sıralanan neojen dolgularla kaplı kıvrımlı dağların doğal peyzajı muhteşem görüntüler oluşturuyor.
Aydın otobanından geçenlerin hemen dikkatini çektiği ve birçok insanın sözbirliği etmişçesine “Ne güzel bir coğrafya” dediği bu neojen oluşumların farkında mıyız acaba?
10 yıl önce Avrupa’dan gelen Televizyon ve Radyo yapımcılarıyla gezerken “Buradaki dağları görünce aklımıza İsviçre geldi. Buna benzer yerler orada da var. Çok güzel bir coğrafya burası.” dedikleri yer, Aydın Dağlarıdır.
Bu coğrafyayı güzelleştiren de dağların özgün doğal peyzajıdır.
Bazı yerlerde kızıllaşan, bazı yerlerde kahverengiye dönen ve yeşille bir bütünlük oluşturan bu dağlar fotoğraf tutkunları için harika görüntüler oluşturmaktadır.
Tarım ve turizm açısından Türkiye’nin önde gelen illerinin başında gelen Aydın’ın güneyindeki Latmos Dağları’nda maden tahribatları devam ederken, kuzeyinde yer alan olağanüstü güzellikteki Aydın’ın kıvrımlı dağlarında da yavaş yavaş değişimler yaşanıyor.
Asırlardır tarihe tanıklık eden zeytin ağaçları, geleneksel yaşamın devam ettiği otantik köyleri, içinde endemik bitkilerin olduğu yüzlerce bitki türü, kıvrımlı oluşumların arasında mühendislik harikası binlerce yıllık antik su kemerleri ve harika doğasıyla görenleri cezbeden ve huzur veren bu dağlar bozulmamalı ve mutlaka korunmalıdır.
Günümüzde suyunun neredeyse biterek kuruduğu Büyük Menderes Nehri, binlerce yıl bereket getirerek verimli Aydın Ovası’nı yaratmıştır. Bu düzlüklerin her iki yanını, Evliya Çelebi’nin “Dağlarından yağ akar.” sözündeki dağlarla çevrilmiştir.
Aydın önemli bir tarım bölgesidir. Tarımın yanında çok önemli doğal ve kültürel kaynak değerlerine sahiptir. Geleneksel yaşamın devam ettiği çok güzel otantik köyleri bulunmaktadır. Türkiye’deki en önemli antik kentlerden birçoğu bu coğrafyada yer almaktadır. Adeta bir açık hava müzesi niteliğinde olan Latmos gibi, Madran Dağları gibi olağan üstü değerlerin bulunduğu çok özel yerleri vardır.
Genel olarak dağlık ve engebeli arazilerden oluşan bu dağ ekosistemlerinin, özellikle biyoçeşitlilik kaynağı olduğu ve iklim iyileştirmedeki rolü bilinmeli, ekoturizm planlamalarına alınmalı, bu doğal peyzajların korunması ve geleceğe taşınması için ayrı bir statü oluşturulmalıdır.
Son yıllarda başta Aydın Valiliği olmak üzere, Aydın Büyükşehir Belediyesi, bazı kaymakamlıklar, Doğa Koruma ve Milli Parklar, Orman İşletme Müdürlüğü, GEKA ve konuyla ilgili sivil toplum örgütleri Aydın genelinde ekoturizm faaliyetleriyle ilgili çalışmalar yapmaktadır.
Bu çalışmalar işbirliği halinde yapılır ve etkin koruma önlemleri alınırsa, sürdürülebilir bir şekilde bundan en kazançlı Aydın ve gelecek nesiller olacaktır.