Kuşadası Kirazlı dağlarının akzambakları, adeta beyaz gelinliğini giymiş bir gelin gibi doğanın içinden kendilerini göstermeye başladı.
Yöre insanları tarafından Bardakcılı olarak bilinen, Mis Zambağı olarak da söylenen ve bilimsel adı Lilium candidum olan Akzambaklar keskin kayaların üzerinde tüm güzellikleriyle hayranlık uyandırıyorlar.
Dünyada doğal olarak Aydın, İzmir, Muğla ve Antalya’da yayılış gösteren Akzambaklar, Lübnan, Suriye, Filistin, Yunan Adaları, Balkanlarda da görülmektedir. Endemik olmayan ancak tükenme tehlikesinde nadir bir tür olması nedeniyle koruma altına alınmıştır.
Akzambaklar için, Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar (DKMP) Genel Müdürlüğü tarafından, biyolojik çeşitliliğin korunmasına yönelik eylem planı yapılmıştır.
Geçmiş yıllara oranla Kirazlı’nın dağlarında da azalan bitki, cezbedici kokusu, harika görüntüsüyle birçok böceği kendine çekerken, doğadaki en büyük düşmanı olan domuzlara karşı da bir savunma gerçekleştirdiği görülüyor.
Domuzların pek çıkamadığı sarp ve keskin kayaların çatlakları arasında yetişen Akzambaklar, güneşin yakıcı etkisinden kurtulmak için de birbirine girmiş maki topluluklarının ve sık çalılıkların içinde yaşam alanı oluşturdukları görülüyor.
Akzambakların kendilerini savunamadığı tek canlı insan. Cazibesi ve kokusuyla insanları etkiliyor. Bazen soğanları sökülüyor, bazen de çiçekleri toplanarak pazarlarda satılıyor. Akzambakların Kirazlı’nın dağlarında çoğalması için koparılmaması gerekir. Bunlar vazoya konulan süs çiçekleri değil, koparılmadan yerinde görülmesi gereken doğal bir bitki türüdür.
Çıkılması çok zor olan ve insanların ulaşamadığı bazı alanlarda bitkinin bu yıl giderek yayıldığı görülmektedir. Tarım ve özellikle gastronomi turizmini bir arada götüren Kirazlı, aynı zamanda ekoturizm faaliyetlerinin yapılabileceği önemli bir destinasyondur. Bu faaliyetler içinde bitkiler önemli yer tutmaktadır.
Akzambaklar, Kuşadası’nın biyolojik çeşitliliği içindeki önemli bitki türlerinden biridir. Öncelikle yaşam alanı olan bu dağların ve makiliklerin mutlaka korunması gerekir. Her geçen yıl türlerin giderek azaldığı günümüzde, endemik olan ve nadir bulunan türler korunmalı ve gelecek nesillere ulaştırılmalıdır. Eğer bu bitkiler ve yaşam alanları korunabilirse, bundan en kazançlı çıkacak olanlar Kirazlılılar ve Kuşadalılar olacaktır.