Cömert MİRZA

Cömert MİRZA

comermirza@yesilgunebakan.net

Almanya’nın Azınlıkları - 3 Friesenler

İnsanların kimliğini oluşturan başlıca elementler; dil, kültür ve tarih. Kişiyi diğer halk gruplarından ayıran özellikler. Eğer, insanlara kendi köklerini tanıma ve yaşama olanağı verilirse, o zaman insanlarda özgüven oluşur. Küresel gelişmelerin son hızla yaşandığı günümüzde, birçok insan köklerinden kopmuş, nereye yöneleceğini bilmez durumda. Almanya’da yaşayan azınlıklarda da durum farklı değil.Bu halk gruplarına ait ‚yok olup, gitme‘ kaygısını anlamak gerekir. Bu nedenle, okuyucuyu bu kez Federal Almanya Cumhuriyeti’nin başka bir azınlığının durumuna dikkat çekmek istiyorum:Friesenler.

Almanya’nın Kuzey Denizi kıyılarında yaşıyan azınlık halka Friesen, yaşadıkları bölgeye de Doğu Friesen ve Batı Friesen denilmekte. Bu halk bir Cermen soyu olan Wikinglerden olup, MÖ 325 yüzyılda, Norveç, İsveç taraflarından göç edip, bu günki  Almanya, bir kısmı da sınırdaki Hollanda ve Danimarka topraklarını kendilerine vatan edinmişler. Daha sonraları ortaya çıkan bölgesel krallıklar, bu halkı kanlı savaşlar neticesinde kendi eğemenlikleri altına alıp, dinlerini de Hristiyanlığa çevirmişler.

Friesenler, Skandinav dilleri ile karışık bir Alman lehçesi konuşuyorlar. Bu lehçeyi anlıyan ve azbuçuk konuşan 500 bin kişi var. Ancak, anadilde eğitim verilmediği için, tam anlamı ile konuşup, yazan 60-70 bin kişi kayıtlarda mevcut.

Dilin yanısıra, kültür ve tarihlerinin de kaybolmakta olduğuna vurgu yapan azınlık önde gelenleri, ‚Bir ağaç sağlam köklere sahipse gelişir‘ diyerek, resmi dillerin yanısıra, ana dillerinde  eğitim talebinde bulunarak, ‚Çocuklarımız okulda 2000 yıllık tarihimizi öğrenerek, kendilerine güvenli bir şekilde yetişmeli‘ taleplerini dile getiriyorlar.

Alman Devleti, 1995 yılında aldığı kararda, bu halkı azınlık olarak kabul edip,  dillerini eğitim müfredatına dahil edeceğine dair verdiği söz, haala Friesenler için yerine getirilmedi. Sadece özel ders olarak öğrenmek mümkün.

 Friesenler kendi adları ile özdeşleşen bir parti kurup, haklarının peşine düşünce, bazı Almanlar tarafından ‚ayrılıkçı ve Hollanda yanlısı‘ olarak yaftalanmaya başlandılar. ‚Friesenler Partisi‘ tüm suçlamaları redederek, ‚Halkımız Hollanda, Almanya ve Danimarka tarafından bölündü. Partimiz, bu ülkelerde yaşayan bizlerin sorunlarına dikkat çekmek ve Almanya’da bize verilen azınlık hakkının tam anlamı ile uygulanmasını talep ediyor. Bu yanlış anlaşmaların önüne set çekecek ve  Avrupa ile ruhen bütünleştirecek çalışmalarda bulunmak için var. Bizler Almanya’nın bir parçasıyız. Ancak, kendimizi bu ülkenin eşit vatandaşları hisetmek için, dilimizi, kültürümüzü, tarihimizi okullarda ders olarak verebilecek öğretmenler yetiştirilmeli. Bunun içinde; Doğu Friesenland Yüksek Okulu üniversteye çevrilerek, bizimle ilgili kürsüler kurulmalı. Ders kitapları hazırlanmalı, dilimizde kitapların yayınlanması teşvik edilmeli. Tüm bunların yanısıra, yetkililerden bir radyo ve televizyon yayınının yanısıra, tatil günlerimiz de resmen tanınmalı‘ diyorlar.  Ayrıca, Frisenler bizler gibi çay müptelası.